Wat ik hamster(de) in deze gesloten tijden, zijn boeken, theelichtjes en een paar flessen wijn. Alhoewel, bij nader inzien, koop ik niet meer theelichtjes en wijn dan anders. En de boeken kocht ik online, maar haalde ik nog meer uit de bib, en haalde ik vooral uit de afdeling “ongelezen” van mijn eigen boekenkast. Geen pasta, zelfrijzende bloem of wc-papier. Het was intuïtie, meer niet.
Want wat moesten wij ons in ’s hemelsnaam voorstellen bij “lockdown”, dat hebben we voordien zelden en zeker niet in deze grootte-orde gehad. De ene mens is meteen bedacht op hygiënische schaarste in het kleinste kamertje, de andere in opschortingen in de keukenkast, ik dus aan sfeer en gezelligheid thuis, met onversneden kwaliteit binnenskamers elke (fantoom)lokroep van het buitenleven in de kiem smoren.
Niet dat ik in onverdachte periodes zo uithuizig ben. Maar het idee dat het kan, en nu even niet, stemt me tot nadenken. Vrijheid is wat we ons zouden kunnen permitteren, mochten we daar op dat moment zin in hebben. Nu dus even niet. Vrijheid is gaan en staan waar ik wil (en dat kan ook gewoon thuis zijn), wanneer ik dat maar wil. Gepland of geïmproviseerd. We hamsteren bij nader inzien ook in gezonde tijden: uitstapjes, gezelschap, toevallige ontmoetingen, een terrasje (ook als we dat eigenlijk niet van plan waren, maar dat ene tafeltje in de zon is net vrijgekomen)… Alleen, met die voorraad zijn we nu dus niet veel. Of ’t is al voorbij of het gaat niet door. ’t Is een herinnering of een hypothetisch plan op onbekend lange termijn. Niet iets dat nu of straks gebeurt. Zo simpel is het.
En dus is er tijd voor urenlang online kranten lezen, filosoferen over virussen, globale maatschappijen, onburgerzinnige burgers, dat we zelf ook een beetje boter op het hoofd hebben wat dat betreft, dat we beter drie weken geleden niet meer bij die ene langs geweest waren…
Ik hoor op dit eigenste ogenblik “Dit verhaal moet verteld worden” – tot twee keer toe. Mijn lief kijkt Netflix en het is een zin uit de Nederlandse serie Keizersvrouwen die opstaat. En dat brengt me naadloos bij een aantal nieuwe overpeinzingen: hoe we in virus-tijden met taal klaarheid kunnen scheppen… en verwarring…
`Geen bijeenkomsten met meer dan duizend mensen, klonk het aanvankelijk, in tempo nog niet zo suspecto. En dus pinde iedereen zich vast op dat cijfer (en op zijn anders gerateerde omzet) en deed het dan maar met 990. Het was eruit en het was meteen te laat: meer dan 1000 is gevaarlijk. En dus: minder dan 1000 niét! Zelfs als je er goed over nadenkt, is dat eigenlijk de letterlijke boodschap. Men bedoelde natuurlijk: we rekenen op jullie gezond verstand. Maar dat was buiten het vermaledijde woord “duizend” gerekend… Je kan er niet meer los van. Tot ze enkele dagen later gewoon elke bijeenkomst, elk evenement verboden. Dat was drastisch maar vooral duidelijk. Het woord “duizend” werd een onbedoelde funnel die meteen voor een onterechte polarisatie zorgde.
“Hamster niet, we hebben voldoende voorraad, de winkels blijven open”, probeerden ze nog. Wie niet wist wat hamsteren was, bleef niet lang in het ongewisse. Het woord was nog niet koud en de rekken waren al leeg. Nu ik er over nadenk: zelfs al hadden ze dié boodschap niet verkondigd, dan waren de rekken wellicht ook wel geplunderd. Hamsteren is bij uitstek een self-fulfilling prophecy : degene die na de hamsteraar komt, stuit écht op schaarste en dat maakt al het volgende hamsteren plots gerechtvaardigd. “’t is Ieder voor zich nu”, klonk het strijdvaardig, schuimbekkend en wraakroepend in de file aan de kassa.
Ik heb alleen gehamsterd in boeken, theelichtjes en een paar flessen wijn. Het Rode Huis (Francesca Marciano), The Glass Room (Simon Mawer), Het Menselijk Lichaam (Paolo Giordano) is voor dit weekend en volgende week. Sapiens (Yuval Noah Harari) mag daarna of tussendoor. Casillero del Diablo (wit 🙂 ). Het boekenweekgeschenk Leon & Juliette (Annejet Van Zijl), Stoner (John Williams), Het doorboorde hart (Amélie Nothomb) en Sofia draagt altijd zwart van Paolo Cognetti gingen deze en vorige week voor de bijl. Mij letter voor letter en af en toe nippend een weg wurmen door tragere dagen, me en af en toe bewust van de feeërieke sfeer in huis, zo mogelijk eens een NIEUWSFLITS-nieuwsbericht proberen over te slaan. Maar kijk, er popt er net één op: België sluit zijn grenzen.
Als het zijn winkels maar niet sluit. Wc-papier bijna op! De hamster was een beetje aan het wegdromen op een ogenblik dat vele andere hamsters bij de pinken waren..
